Hoe warm is het op de Noordpool en waarom is het zo droog in de Sahara? Het antwoord ligt verscholen in de wereld van klimaten en klimaatzones. In dit artikel duiken we in de verschillende soorten klimaten en hoe ze de wereld verdelen. Met heldere uitleg, sprekende voorbeelden en praktische tips helpen we je deze complexe materie beter te begrijpen, of je nu studeert voor je aardrijkskunde toets of gewoon meer wilt weten over het klimaat.

Inhoudsopgave

• Wat is klimaat?
• Klimaatfactoren: Wat beïnvloedt het klimaat?
• De Klimaatclassificatie van Köppen
• Tropische Klimaten (A)
• Droge Klimaten (B)
• Gematigde Klimaten (C)
• Landklimaten (D)
• Poolklimaten (E)
• Hooggebergteklimaat (H)
• Klimaatzones in Nederland
• Klimaatverandering en Klimaatzones
• Conclusie

Wat is klimaat?

Klimaat is het gemiddelde weer over een lange periode, meestal 30 jaar of langer. Het beschrijft de typische weersomstandigheden in een bepaald gebied, inclusief temperatuur, neerslag, wind, en zonneschijn.

• Weer is de toestand van de atmosfeer op een bepaald moment.
• Klimaat is het gemiddelde weerpatroon over een langere periode.

Klimaatfactoren: Wat beïnvloedt het klimaat?

Verschillende factoren beïnvloeden het klimaat in een gebied:

• Breedtegraad: Hoe dichter bij de evenaar, hoe warmer het is.
• Hoogte: Hoe hoger, hoe kouder.
• Afstand tot de zee: Gebieden dicht bij de zee hebben mildere temperaturen.
• Zeestromen: Warme en koude zeestromen beïnvloeden de temperatuur van de lucht erboven.
• Wind: De richting en sterkte van wind beïnvloeden temperatuur en neerslag.
• Reliëf: Bergen kunnen bijvoorbeeld regenval veroorzaken (stuwingsregen).

De Klimaatclassificatie van Köppen

De meest gebruikte klimaatclassificatie is die van Wladimir Köppen. Hij deelde de wereld in in vijf hoofd klimaatgroepen, gebaseerd op temperatuur en neerslag:

• A: Tropische klimaten
• B: Droge klimaten
• C: Gematigde klimaten
• D: Landklimaten
• E: Poolklimaten

Binnen deze hoofdgroepen zijn er nog verder onderverdelingen, aangeduid met letters die verwijzen naar de temperatuur en het neerslagpatroon.

Tropische Klimaten (A)

Tropische klimaten komen voor in de buurt van de evenaar en worden gekenmerkt door hoge temperaturen en veel neerslag gedurende het hele jaar.

• Af: Tropisch Regenwoudklimaat: Hoge temperaturen en neerslag het hele jaar door. Denk aan het Amazonegebied.
• Am: Tropisch Moessonklimaat: Een droog seizoen en een nat seizoen met hevige regenval. Denk aan India.
• Aw/As: Tropisch Savanneklimaat: Een droog seizoen en een nat seizoen, maar minder neerslag dan een moessonklimaat. Denk aan de Afrikaanse savanne.

Droge Klimaten (B)

Droge klimaten worden gekenmerkt door weinig neerslag.

• BW: Woestijnklimaat: Zeer weinig neerslag. Denk aan de Saharawoestijn.
• BS: Steppeklimaat: Iets meer neerslag dan een woestijnklimaat, maar nog steeds droog. Denk aan de steppen van Centraal-Azië.

Gematigde Klimaten (C)

Gematigde klimaten hebben duidelijke seizoenen en bevinden zich tussen de tropische en landklimaten.

• Cs: Mediterraan klimaat: Warme, droge zomers en milde, natte winters. Denk aan de landen rond de Middellandse Zee.
• Cf: Vochtig subtropisch klimaat: Warme, vochtige zomers en milde winters. Denk aan het zuidoosten van de Verenigde Staten.
• Cw: Subtropisch winterdroog klimaat: Warme zomers en droge winters.
• Cfb/Cfc: Gematigd zeeklimaat: Milde temperaturen, koele zomers, en relatief milde winters met neerslag gedurende het hele jaar.

Landklimaten (D)

Landklimaten (ook wel continentale klimaten genoemd) komen voor op het noordelijk halfrond en hebben grote temperatuurverschillen tussen zomer en winter.

• Dfa/Dwa/Dsa/Dsa: Vochtig landklimaat met hete zomers: Warme tot hete zomers en koude winters.
• Dfb/Dwb: Vochtig land klimaat met warme zomers: Warme zomers en koude winters..
• Dfc/Dwc/Dsc: Subarctisch klimaat/Taiga klimaat: Koele zomers en zeer koude winters.
• Dfd/Dwd: Extreem landklimaat: Lange, extreem koude winters.

Poolklimaten (E)

Poolklimaten worden gekenmerkt door extreem koude temperaturen gedurende het hele jaar.

• ET: Toendraklimaat: Korte, koele zomers en lange, koude winters. De grond is permanent bevroren (permafrost).
• EF: Ijsklimaat: Temperaturen blijven het hele jaar onder het vriespunt. Denk aan Antarctica.

Hooggebergteklimaat (H)

Hooggebergteklimaten (ook wel hoogland of alpine klimaat genoemd) kunnen op elke breedtegraad voorkomen maar worden gekenmerkt door de hoogte. De temperatuur en neerslag worden sterk beïnvloed door de hoogte.

• De temperaturen dalen met de hoogte, wat betekent dat hooggebergteklimaten kouder zijn dan de omringende gebieden.
• De neerslag kan hoger zijn dan in de lager gelegen gebieden door stuwingsregens.
• De vegetatie varieert met de hoogte, van bossen aan de voet tot kale rotsen en ijs op de top.

Denk aan de Andes, de Alpen en de Himalaya gebergten.

Klimaatzones in Nederland

Nederland heeft een gematigd zeeklimaat (Cfb), wat betekent milde winters en relatief koele zomers met neerslag gedurende het hele jaar. Dit klimaat wordt beïnvloed door de nabijheid van de Noordzee en de overheersende westenwinden.

Klimaatverandering en Klimaatzones

De wereldwijde klimaatverandering veroorzaakt verschuivingen in klimaatzones. Dit heeft gevolgen voor ecosystemen, landbouw, en de leefomstandigheden van mensen.

• Gletsjers smelten, wat invloed heeft op de watervoorziening.
• De zeespiegel stijgt, wat bedreigend is voor kustgebieden.
• Extreme weersomstandigheden, zoals hittegolven en hevige regenval, nemen toe.

Conclusie

Het begrijpen van de verschillende soorten klimaten en klimaatzones is essentieel om de diversiteit van onze planeet te waarderen en de gevolgen van klimaatverandering te begrijpen. Door inzicht te krijgen in de factoren die het klimaat beïnvloeden, kunnen we beter inspelen op de uitdagingen die de toekomst brengt.

Bekijk de uitlegvideo

Bekijk de andere onderwerpen uit hoofdstuk Weer en klimaat

• De elementen van het weer
• Klimaatverandering: landdegradatie, opwarming, broeikaseffect
• Verschil in weer en klimaat Nederland en Spanje
• Klimaten, klimaatverandering, orkanen en tornado’s
• Het weer en weerselementen
• Weerselement 1: Temperatuur
• Weerselement 2: Neerslag
• Weerselement 3: Luchtdruk
• Weerselement 4: Wind
• Weerselement 5: Bewolking
• Klimaatfactoren
• Soorten klimaten
• Klimaatgrafiek
• Vegetatiezones
• Irrigatie en drainage
• Landdegradatie
• Klimaatverandering
• Klimaat in Nederland
• Klimaat in de VS
• Klimaatverandering in de VS
• Orkanen en tornado’s