Hoeveel is je geld vandaag echt waard vergeleken met gisteren of vorig jaar? In dit artikel duiken we in de wereld van nominale en reële waarde. Dit concept is essentieel om te begrijpen hoe economieën werken en hoe je je financiën het beste kunt beheren. Met heldere uitleg, sprekende voorbeelden en praktische tips helpen we je dit complexe onderwerp beter te begrijpen.

 

Inhoudsopgave

• Wat is Nominale Waarde?
• Wat is Reële Waarde?
• Inflatie en Koopkracht
• Het Verschil Tussen Nominaal en Reëel
• Berekenen van Reële Waarde
• Praktische Voorbeelden
• Nominaal en Reëel Inkomen
• Nominaal en Reëel BBP
• Belang van Begrip Nominale en Reële Waarde
• Conclusie

 

Wat is Nominale Waarde?

De nominale waarde van geld verwijst naar de waarde die op een bankbiljet of munt staat gedrukt. Het is de waarde zoals die letterlijk wordt weergegeven, zonder rekening te houden met factoren zoals inflatie. In essentie is het de “face value” van geld.

 

Kenmerken van Nominale Waarde:

• Vastgesteld: De nominale waarde is een vaste waarde die niet verandert (tenzij een biljet uit de roulatie wordt gehaald).
• Direct afleesbaar: Je kunt de nominale waarde direct aflezen van het biljet of de munt.
• Misleidend: Kan misleidend zijn over de daadwerkelijke koopkracht, vooral in tijden van hoge inflatie.

 

Wat is Reële Waarde?

De reële waarde van geld is de waarde van geld gecorrigeerd voor inflatie. Het geeft aan hoeveel goederen en diensten je daadwerkelijk kunt kopen met een bepaald bedrag. De reële waarde is dus een betere indicator voor de werkelijke koopkracht van geld.

 

Kenmerken van Reële Waarde:

• Gecorrigeerd voor inflatie: Rekent de invloed van inflatie weg.
• Geeft koopkracht weer: Toont aan hoeveel goederen en diensten je kunt kopen.
• Variabel: Verandert in de loop der tijd, afhankelijk van de inflatie.

 

Inflatie en Koopkracht

Inflatie is de stijging van het algemene prijspeil in een economie over een bepaalde periode. Als inflatie optreedt, daalt de koopkracht van geld. Met hetzelfde bedrag kun je minder goederen en diensten kopen.

 

Invloed van Inflatie op Koopkracht:

• Negatief verband: Hoge inflatie leidt tot een lagere koopkracht.
• Erosie van spaargeld: Inflatie kan de waarde van spaargeld doen afnemen als de rente lager is dan de inflatie.
• Impact op consumptie: Onduidelijkheid over de koopkracht kan leiden tot een afname van consumptie.

 

Het Verschil Tussen Nominaal en Reëel

Het belangrijkste verschil tussen nominale en reële waarde is dat de nominale waarde de waarde is die ‘op het papier’ staat, terwijl de reële waarde de koopkracht weergeeft, rekening houdend met inflatie.

 

Overzicht Verschillen:

• Definitie: Nominaal is de waarde zonder correctie voor inflatie, reëel is gecorrigeerd voor inflatie.
• Koopkracht: Nominaal geeft niet de koopkracht weer, reëel wel.
• Bruikbaarheid: Nominaal is nuttig voor directe transacties, reëel is nuttig voor vergelijkingen over tijd.

 

Berekenen van Reële Waarde

Om de reële waarde te berekenen, gebruiken we een inflatiecorrectie. Hier volgt een vereenvoudigde formule:

 

Reële Waarde = (Nominale Waarde / Inflatie-index) * 100

 

Voorbeeld:

Stel, je had in 2020 €100. De inflatie-index is gestegen van 100 in 2020 naar 105 in 2023. De reële waarde van €100 in 2023 is dan:

 

Reële Waarde = (€100 / 105) * 100 = €95,24

 

Dit betekent dat €100 in 2020 dezelfde koopkracht had als €95,24 in 2023.

 

Praktische Voorbeelden

Laten we eens kijken naar enkele praktische voorbeelden om het concept verder te illustreren:

 

• Salaris: Je verdient nu €3.000 per maand. Als de inflatie 5% is, moet je salaris met minimaal 5% stijgen om dezelfde koopkracht te behouden.
• Sparen: Je hebt €10.000 gespaard. Als de inflatie 3% is en de rente op je spaarrekening 2%, verlies je koopkracht, omdat de inflatie hoger is dan de rente.
• Pensioen: Je plant je pensioen. De geschatte kosten voor je pensioen zijn €2.000 per maand. Je moet rekening houden met de inflatie om te zorgen dat je pensioen voldoende is om je uitgaven te dekken.

 

Nominaal en Reëel Inkomen

Net als met geld, kunnen we ook spreken over nominaal en reëel inkomen.

 

• Nominaal Inkomen: Het inkomen uitgedrukt in geldwaarde, zonder rekening te houden met inflatie.
• Reëel Inkomen: Het inkomen gecorrigeerd voor inflatie, geeft de werkelijke koopkracht van je inkomen weer.

 

Stel je krijgt een loonsverhoging van 2% en de inflatie dit jaar is 3%. Je nominale inkomen is gestegen, maar je reële inkomen is gedaald met 1%, omdat je minder kunt kopen met je inkomen.

 

Nominaal en Reëel BBP

Ook bij het Bruto Binnenlands Product (BBP) maken we onderscheid tussen nominale en reële waarde.

 

• Nominaal BBP: De waarde van alle goederen en diensten die in een land in een bepaalde periode zijn geproduceerd, tegen de actuele marktprijzen.
• Reëel BBP: Het nominale BBP gecorrigeerd voor inflatie. Het geeft de werkelijke economische groei weer.

 

Het reële BBP is een betere maatstaf voor economische groei dan het nominale BBP, omdat het rekening houdt met de invloed van inflatie.

 

Belang van Begrip Nominale en Reële Waarde

Het begrijpen van nominale en reële waarde is cruciaal voor:

 

• Financiële planning: Om realistische doelen te stellen en effectief te sparen.
• Investeringsbeslissingen: Om de werkelijke rendementen van beleggingen te beoordelen.
• Economisch begrip: Om economische cijfers correct te interpreteren en de economische groei goed te beoordelen.

 

Conclusie

Het is belangrijk om het verschil te begrijpen tussen nominale en reële waarde. De nominale waarde is de ‘face value’, terwijl de reële waarde de koopkracht weergeeft, gecorrigeerd voor inflatie. Door rekening te houden met inflatie, kun je een beter beeld krijgen van de werkelijke waarde van je geld, inkomen en economische groei. Dit helpt je bij het maken van betere financiële beslissingen en het begrijpen van economische ontwikkelingen. De reële waarde is cruciaal in tijden van inflatie, dus de kennis voor het berekenen hiervan is zeer belangrijk.

Bekijk de uitlegvideo

Bekijk de andere onderwerpen uit hoofdstuk Goede tijden, slechte tijden

• Conjunctuurcyclus
• Conjunctuur en indicatoren
• Automatische stabilisatoren
• Inflatie
• Rente
• Het BBP als indicator
• Vormen van werkloosheid
• De Output Gap
• Begrotingsbeleid
• Monetair beleid
• Doelstellingen centrale bank
• Geldhoeveelheid M1
• De EMU
• Bankrun
• Geaggregeerde vraag en aanbod
• De Europese Monetaire Unie (EMU)
• Wisselkoersen
• Wisselkoersregimes
• Het Keynesiaanse kruis
• De effectieve vraag
• Consumenten- en producentenvertrouwen
• De MB-Curve
• De GA-Curve
• De economische scholen
• De IS-Curve
• Evenwicht EV=Y