Hoe blijven we actief en gezond? Een belangrijk onderdeel hiervan is een goed functionerend skelet. In dit artikel duiken we in het onderwerp blessures: hoe ontstaan ze, welke soorten zijn er, en hoe kunnen we ze voorkomen? Met heldere uitleg, sprekende voorbeelden en praktische tips helpen we je deze complexe materie beter te begrijpen. Voorkom blessures en leer de stappen om ze zo snel mogelijk te laten genezen.

Inhoudsopgave

• Wat zijn blessures?
• Soorten blessures aan het skelet
  • Botbreuken
  • Verstuikingen en verrekkingen
  • Overbelasting
• Oorzaken van blessures
• Symptomen van blessures
• Diagnose
• Behandeling van blessures
  • Rust, IJs, Compressie, Elevatie (RICE)
  • Immobilisatie
  • Fysiotherapie
  • Medicatie
  • Chirurgie
• Preventie van blessures
• Conclusie

Wat zijn blessures?

Blessures zijn beschadigingen aan het lichaam, die kunnen ontstaan door verschillende oorzaken. Ze kunnen variëren van kleine, onschuldige aandoeningen tot ernstige verwondingen die medische behandeling vereisen. Blessures aan het skelet betreffen specifiek de botten, gewrichten, spieren, pezen en banden die samen het bewegingsapparaat vormen.

Soorten blessures aan het skelet

Er zijn verschillende soorten blessures die aan het skelet kunnen optreden. Hieronder een overzicht van de meest voorkomende:

Botbreuken

Een botbreuk, ook wel fractuur genoemd, is een onderbreking van de continuïteit van een bot. Botbreuken kunnen ontstaan door een direct trauma, zoals een val of een klap, maar ook door herhaalde belasting (stressfracturen). Er zijn verschillende soorten botbreuken:

• Gesloten breuk: De huid is niet beschadigd.
• Open breuk: De huid is beschadigd en het bot steekt mogelijk uit.
• Complete breuk: Het bot is volledig doormidden gebroken.
• Incomplete breuk: Het bot is gedeeltelijk gebroken.
• Stressfractuur: Een kleine breuk als gevolg van herhaalde belasting, vaak gezien bij sporters.

Verstuikingen en verrekkingen

Verstuikingen (ook wel distorsies genoemd) en verrekkingen zijn blessures aan de gewrichten en omliggende weefsels.

• Verstuiking: Ontstaat wanneer de banden rond een gewricht worden uitgerekt of gescheurd, bijvoorbeeld door een verkeerde beweging of een val.
• Verrekking: Ontstaat wanneer de spieren of pezen worden uitgerekt of gescheurd. Dit kan gebeuren door overbelasting of een plotselinge beweging.

Overbelasting

Overbelasting ontstaat door herhaalde bewegingen of langdurige belasting van bepaalde spieren, pezen of gewrichten. Dit kan leiden tot ontstekingen, pijn en functieverlies. Voorbeelden van overbelastingsblessures zijn:

• Tenniselleboog: Pijn aan de buitenkant van de elleboog, veroorzaakt door overbelasting van de pezen.
• Achillespeesontsteking: Pijn aan de achillespees, veroorzaakt door overbelasting of langdurige activiteiten zoals hardlopen.
• Shin splints: Pijn aan het scheenbeen, vaak veroorzaakt door overbelasting bij hardlopers.

Oorzaken van blessures

Blessures kunnen verschillende oorzaken hebben, waaronder:

• Trauma: Een val, een klap, een verkeersongeluk.
• Overbelasting: Herhaalde bewegingen, langdurige belasting.
• Slechte techniek: Incorrecte uitvoering van bewegingen bij sporten of werk.
• Onvoldoende warming-up: Spieren en gewrichten zijn niet voldoende voorbereid op inspanning.
• Slechte conditie: Zwakke spieren, gebrek aan flexibiliteit.
• Onveilig materiaal: Slechte schoenen, ongeschikte sportuitrusting.

Symptomen van blessures

De symptomen van een blessure kunnen variëren, afhankelijk van de aard en ernst van de blessure. Veel voorkomende symptomen zijn:

• Pijn: Lokale pijn, uitstralende pijn.
• Zwelling: Opgezette plek rondom de blessure.
• Roodheid: Verkleuring van de huid.
• Warmte: De plek voelt warmer aan dan de rest van het lichaam.
• Beperkte bewegingsvrijheid: Moeite met bewegen van het aangedane lichaamsdeel.
• Instabiliteit: Gevoel dat het gewricht “doorzakt”.
• Krakend of knappend geluid: Tijdens het moment van de blessure.

Diagnose

Voor een juiste diagnose is het belangrijk om een arts of fysiotherapeut te raadplegen. De diagnose kan gesteld worden aan de hand van:

• Anamnese: Vragen over de ontstaanswijze van de blessure, de symptomen en de medische voorgeschiedenis.
• Lichamelijk onderzoek: Beoordeling van de bewegingsvrijheid, pijn, zwelling en stabiliteit.
• Aanvullend onderzoek: Röntgenfoto’s, MRI-scan, CT-scan om de exacte aard en omvang van de blessure vast te stellen.

Behandeling van blessures

De behandeling van een blessure is afhankelijk van de aard en ernst van de blessure. Veelgebruikte behandelmethoden zijn:

Rust, IJs, Compressie, Elevatie (RICE)

De RICE-methode is een veelgebruikte eerste hulp bij acute blessures:

• Rust: Vermijd belasting van het aangedane lichaamsdeel.
• IJs: Koel de blessure met ijs (bijvoorbeeld een icepack) gedurende 15-20 minuten, meerdere keren per dag.
• Compressie: Breng een compressieverband aan om de zwelling te verminderen.
• Elevatie: Houd het aangedane lichaamsdeel omhoog om de zwelling te verminderen.

Immobilisatie

In sommige gevallen is het noodzakelijk om het aangedane lichaamsdeel te immobiliseren met behulp van een gips, spalk of brace. Dit bevordert de genezing en voorkomt verdere schade.

Fysiotherapie

Fysiotherapie kan helpen om de bewegingsvrijheid, kracht en stabiliteit te herstellen. Een fysiotherapeut kan oefeningen en andere behandeltechnieken toepassen om de genezing te bevorderen.

Medicatie

Pijnstillers en ontstekingsremmers kunnen worden gebruikt om de pijn en ontstekingen te verminderen.

Chirurgie

In sommige gevallen is een operatie noodzakelijk om de blessure te herstellen, bijvoorbeeld bij complexe botbreuken of gescheurde banden.

Preventie van blessures

Het is beter om blessures te voorkomen dan te genezen. Een aantal tips om blessures te voorkomen:

• Goede warming-up: Bereid de spieren en gewrichten voor op inspanning.
• Correcte techniek: Leer de juiste uitvoering van bewegingen.
• Geleidelijke opbouw: Verhoog de intensiteit en duur van de training geleidelijk.
• Voldoende rust: Geef het lichaam de tijd om te herstellen.
• Geschikte uitrusting: Draag goede schoenen en beschermende kleding.
• Zorg voor een goede conditie: Train de spieren en verbeter de flexibiliteit.
• Luister naar je lichaam: Negeer geen pijnlijke signalen.

Conclusie

Blessures aan het skelet kunnen een grote impact hebben op het dagelijks leven en sportprestaties. Het is belangrijk om te weten welke soorten blessures er zijn, hoe ze ontstaan en hoe ze behandeld kunnen worden. Door preventieve maatregelen te nemen en tijdig hulp te zoeken bij klachten, kunnen blessures vaak voorkomen of snel en effectief behandeld worden. Onthoud: rust, ijs, compressie en elevatie (RICE) zijn vaak de eerste stappen naar herstel.

Bekijk de uitlegvideo

Bekijk de andere onderwerpen uit hoofdstuk Het skelet

• Het skelet van een mens
• Kraakbeenweefsel en beenweefsel
• Beenverbindingen
• Spieren
• De wervelkolom