Afgelopen vrijdag was mijn dochter jarig, 6 jaar oud geworden, geen idee wanneer dat gebeurt is, maar soit; hier zijn we dan. Als je eenmaal kinderen krijgt, dan gebeurt het, ouders van kinderen komen bij je op bezoek voor verjaardagen. En dan ga je het automatisch hebben over school op een gegeven moment. Zo ook afgelopen vrijdag. Mijn buurvrouw heeft , net zoals ik, een kind op het middelbaar onderwijs en een op de basisschool. Onze beide pubers zitten momenteel in 2VWO en waar die van haar zich kapot studeert, weet mijn zoon net hoe een boek eruit dient te zien. Maar ze gaan uiteindelijk gewoon wel lekker.

Dan de basisschool. Haar zoon zit in groep 7, het absoluut belangrijkste jaar wat ze kunnen volgen. VOORLOPIG SCHOOLADVIES! Ouders krijgen er spontaan allergische reacties van. Kennelijk hangt een kind zijn hele toekomst af van cito’s afgenomen in groep 7. En heb je nou een kind wat heel stabiel zijn gehele schoolcarrière volgt, superfijn! Maar de zoon van mijn buurvrouw dus, die schommelt jaar na jaar, cito na cito, tussen VMBO-kader en VWO. 

Waarom schommelt het advies van leerlingen zo?

Waarom dan? Daar hadden we het dus over. We gaan de zoon van mijn buurvrouw even Niek noemen vanaf nu. Niek is heel beweeglijk, heeft onwijs veel energie, dat moet er ook uit. Ook tijdens de lessen, maar, dat mag dus niet. Want een kind dat de hele tijd zit te wiebelen en te drummen en te tikken, dat werkt als een stoorzender voor de rest en de juf of meester. Niek is heel goed in wat hij doet; hij zit op breakdance, toneelschool en turnen. En het is echt oprecht knap wat hij allemaal kan. Krijgt hij een script mee om te leren, dan leest hij deze een keer door en dan kent hij zijn rol. En niet alleen die van hem, hij kent woord voor woord ALLE rollen. Geef hem een geschiedenistoets, zoals aangegeven volgens de leerlijn, en hij kan het niet.

Laatst had hij er een over de Gebroeders de Witt, echt een gaaf onderwerp, wat daar allemaal gebeurt is, leest als een film met een horror einde (voor degene die het niet weten; ze zijn gelynched en deels opgegeten, in ieder geval door de katten. Maar het schijnt dat onderdelen ook door boze omstanders zijn gegeten). Zo’n verhaal lees je 1x en dan blijft het hangen. 

En hoe behandelen ze dit op school:
-1625: Johan de Witt wordt geboren
-1650: wordt raadpensionaris
-1654: vrede van Westminster wordt getekend
-1672: moord op Gebroeders de Witt

Nou heb ik zelf geschiedenis gedaan, en ik wil mijn ogen er zowat uitkrabben als ik alleen maar jaartallen moet kennen, maar niet de achtergrondverhalen. Maar Niek, hij moet die jaartallen aan omstandigheden koppelen, zonder de juicy backstory. En hij faalt dus, zou ik ook doen, eerlijk waar. Maar, dit telt mee voor de cito. Door dit soort oefeningen, schommelt hij dus al jaren tussen de niveaus. En juist omdat die schommelbeweging er is, heeft school een rechte lijn door die schommelbeweging gemaakt en zegt dan: VMBO-t, dat is het.

Op welke basis wordt dit advies gegeven?

Dit heb ik mij de afgelopen jaren zo vaak afgevraagd. Scholen blijven aangeven dat er echt wel naar de leerling gekeken wordt bij het maken van de keuze, maar wanneer dan?

Ik heb een leerling, we zijn begonnen in de zomervakantie nà einde groep 8. Hij had een VMBO kader advies gekregen, maar las wel Stephen Hawking voor de lol thuis. In mijn wereld stroken die twee niet met elkaar. Maar school vond hem te dromerig. Anyway, wij aan het werk het hele jaar, en hij gaat nu naar naar VMBO-t. Nu had hij laatst een gesprek met zijn mentor en hij zei: jij hoort hier niet, jij moet naar de HAVO. En nu gaan we daar dus voor werken. En hij kan het! Hij zat echt niet op zijn plaats in kader, maar cito he. Een andere leerling die vanaf de kleuters al geprofileerd is als zijnde druk: VMBO basis. Tijdens de bijles doen we VWO opdrachten. Maar juffen waren er heilig van overtuigd dat hij maar basis kan en nu doet hij kader, want zijn laatste 4 cito’s gaven HAVO aan, dus is de basis weggestreept en als cadeautje mocht hij naar kader. Hij verveelt zich nu op school.

Iedereen heeft vooroordelen, je kan ze nooit volledig wegstrepen. Cito is in het leven geroepen om een eerlijker proces te maken. Maar als je als docent je leerling niet ZIET, de talenten niet, de mogelijkheden niet. Hoe interpreteer je dan correct die resultaten? Hoe kan je succes creëren van je leerlingen, als je ze alleen maar ziet als:

1. druk/ ADHD
2. dromerig
3. lui

Hoe eerlijk is het resultaat dan?

Ok, sommige kinderen zijn druk. Maar het zijn kinderen die de hele dag stil moeten zitten op stoeltjes die echt niet prettig zitten. (deze blog van meester Bart zet je wel even aan het denken over de beweeglijkheid)
Ok, sommige kinderen zijn dromerig, nou en? Mijn eigen zoon lijkt volledig in zijn hoofd te leven, maar dat zegt echt weer niets over hoe hij is als mens of over zijn vaardigheden en talenten.
Ok sommige kinderen zijn lui (ik was en ben, hier zelf schuldig aan) maar moeten we een kind anders beoordelen op houding alleen? 

Docenten bezweren ons ouders elke keer weer dat de cito niet leidend is in het advies. Maar hun eigen vooroordelen zijn dat helaas wel, en dat resulteert toch echt in een lager advies dan past, ten koste van de leerling, helaas.

Wat hierin aan te doen? Ga ik graag op in een volgende blog over; waarom bijles van abcbijles.

Met leerzame groet,

Juf Annechien